در هر سال زلزله ها موجب مرگ هزاران نفر می شود چه به صورت مستقیم چه به صورت نتایجی مثل سونامی، رانش زمین، آتش سوزی و قحطی. وقتی که گسل های زمین (محل برخورد صفحات زمین ساختی) با هم برخورد می کنند. امواجی از انرژی آزاد می کنند که موجب تکان خوردن زمین زیر پای ما می شود. دانشمندان بزرگی لرزه ها را با مقیاس ریشتر اندازه گیری می کنند. این مقیاس بزرگی لرزه ها را به ارقام بیان می کند مثل 6.0 یا 2.7. یک لرزه ی 5.0ریشتری برابر با انفجار 32 کیلونیوتن مواد منفجره است یعنی تقریباً چیزی به اندازه ی قدرت انفجار بمب اتمی که در ناکازاکی منفجر شد. وقتی این میزان لرزه یک درجه کامل بالا رود، دامنه ی موج به دهها برابر افزایش می یابد. در زیر مخرب ترین زلزله های اخیر را خواهید خواند:
1- میسوری، 16 دسامبر 1811:
گسل مادرید جوید (The New Madrid) تقریباً نزدیک محل برخورد ایالات میسوری، کنتاکی، آرکانزاس و تنسی ـ 200 سال پیش شاهد زلزله ای به قدرت 8/0 درجه یا بالاتر در مقیاس ریشتر بود. لرزه های منتشر شده طبق گفته ی گزارشات آن قدر زیاد بود که زنگ کلیساها را در بوستون در 1500 مایل (2453 کیلومتر) دورتر به صدا در آمد. این زلزله تأثیرات قابل توجهی هم بر جغرافیای منطقه داشت و آن قدر زمین را بالاآورد که موجب شد رودخانه ی می سی سی پی برخلاف جریان اولیه اش جریان یابد. خوشبختانه به علت پراکندگی جمعیت درمنطقه فقط یک کشته و مقدار کمی خسارت مالی، نتیجه ی این زلزله بود.
2- سانفرانسیسکو، 18 آوریل 1906:
زلزله ی عظیم سان فرانسیسکو (با شدت7.8 در مقیاس ریشتر) به ساختمان های منطقه ی خلیج سان فرانسیسکو آسیب وارد کرد. در سان فر انسیسکو ساختمان ها فرو ریخت، شاه لوله های آب شکست و ترامواهای شهری هم به آهن قراضه ها تبدیل شدند. اما آمار بالای 3000 کشته و 524 میلیون دلار خسارت مالی از آتش سوزی بزرگی به وجود آمد که پس از زمین لرزه به وجود آمده بود و بدون وجود آب در شهر برای فرونشانی شعله ها، در تمام شهر گسترش یافت. مردمی که در فاصله ای دور در اورگان جنوبی و نوادای غربی بودند، لرزش ها را با تأخیر یک دقیقه ای احساس کردند.
عکس شماره 1
3- جنوب اتحاد جماهیر شوروی، 15 اکتبر سال 1948:
این زلزله که در عشق آباد در ترکمنستان رخ داد، در آن زمان بیش از دو سوم از جمعبت شهر یعنی 110 هزار نفر را به کام مرگ برد. زلزله ی 7.3ریشتری بیشتر شهر را تبدیل به تلی از پاره آجر کرد و یکی از مخرب ترین زلزله هایی بود که آسیای مرکزی آن را تجربه کرده است. در سال 2002، دولت ترکمنستان برای یادبود این واقعه ی مخرب سکه هایی ویژه را ضرب کرد که روی آنها عکس هایی از رئیس جمهور نیازف و خانواده ی او وجود داشت (بیشتر آنها در زلزله سال 1948 مرده بودند).
4- جنوب شیلی، 22 می 1960:
قوی ترین زلزله ای که تاکنون ثبت شده است (9.5 درجه در مقیاس ریشتر) در حقیقت سلسله ای از لرزه های بزرگ بود که در طول چند ساعت به شیلی جنوبی حمله ور شد. یک سونامی فاجعه انگیز در پی این زلزله به وجود آمد و قبل از این که از اقیانوس آرام عبور کند و در هاوایی به آرامش برسد، چندین بار به سواحل شیلی برخورد کرد. در شیلی، در کمتر از 2 روز پس از زلزله، زمین رانش کرد، سیل به راه افتاد و آتش فشان (puyehue) فوران کرد. در کل، علاوه بر آلاسکا، ژاپن، هاوایی و جزایر فیلیپین، 5700 کشته و 675 میلیون دلار خسارت مالی ناشی از زلزله شیلی باقی ماند. همیشه خود زلزله ها موجب به وجود آمدن خسارت نمی شوند بلکه پس لزره ها و سونامی هایی که در پی آنها به وجود می آیند، هم می توانند مخرب و مرگبار باشند. در موارد 5 تا 12 در زیر می توانید نمونه هایی را ببینید.
5- آلاسکا، 28 مارس 1964:
قدرتمندترین زلزله در تاریخ آمریکا (با زمان 3 دقیقه و9.2 درجه در مقیاس ریشتر) در منطقه ی prince william sound در آلاسکا رخ داد (محض اطلاع زلزله ی مرگبار بم در کشور خودمان، فقط 12 ثانیه طول کشید و قدرت آن هم بر اساس آمار رسمی دانشگاه تهران حدود 6/5 درجه در مقیاس ریشتر گزارش شد) خود زلزله موجب کشته شدن 15 نفر شد اما سونامی که در پی آن به وجو آمد و در خلیج والدز موج هایی به ارتفاع 60 متر ایجاد کرد بیش از 110 نفر و 311 میلیون دلار خسارت جانی و مالی در پی داشت. شهر Anchorage به طور ویژه ای آسیب دید و 30 بلوک منطقه ی مرکزی شهر به شدت دچار آسیب شدند.
6- پرو، 31 می 1970:
این زلزله ی 7.9 درجه ای در مقیاس ریشتر موجب خسارتی به میزان بیش از 500 میلیون دلار شد و 66 هزار پرویی را کشت. در این زلزله عامل مرگ بسیاری از مردم (همانند زلزله ی بم) فرو ریختتن ساختمان ها بود. دانشمندان می گویند که صفحه ی زمین ساختی آمریکای جنوبی به حرکت به سمت غربی به سمت قطعه ی قشری اقیانوس آرام ادامه می دهند، بنابراین زلزله های وحشتناک و خطرناک دیگری در طول سواحل این قاره محتمل به نظر می رسد.
7- چین، 27 جولای 1976:
این زلزله ی 7.5 درجه ای در مقیاس ریشتر، در طول سالیان یکی از بزرگترین زلزله ها در طول حلقه ی آتش (کمر بندی از فعالیت های سنگین زمین لرزه ای دور اقیانوس آرام) بوده است. این زلزله شهر تانگ شان در ساحل جنوب شرقی چین را با بیش از یک میلیون نفر جمعیت مورد حمله قرار داد. آمارهای رسمی دولت چین بیانگر 250 هزار کشته است اما تخمین های دیگر به 655 هزار کشته هم می رسد.
8- کالیفرنیای مرکزی، 18 اکتبر 1989:
زمین لرزه ای The Loma prietaـ که موجب وارد آمدن خسارت به منطقه ی سان فرانسیسکو شدـ 63 نفر را کشت و حدود 6 میلیارد دلار خسارت بر جای گذاشت. این زلزله با قدرت6.9 درجه در مقیاس ریشتر، قویترین زلزله در تاریخ منطقه از سال 1906 به شمار می رود. ال مایکلز گوینده ی ABC که در محل زلزله ها حضور داشت، بعدها به علت گزارشهای زنده اش از زلزله نامزد دریافت جایزه ی Emmy شد.
9- کالیفرنیای جنوبی، 17 ژانویه 1994:
زلزله ی6.7 ریشتری نورث ریج موجب مرگ 60 نفر و خسارت 44 میلیارد دلاری شد. این زلزله موجب آسیب به چهل هزار ساختمان در گرانترین و پرجمعیت ترین 4 شهر کالیفرنیا شامل : Sanbernardino, Ventura, Orange, Los Angeles شد. زلزله که در مناطق دوری مثل یوتا و شمال مکزیک هم احساس شد، خوشبختانه در ساعت 4:30 دقیقه رخ داد. در این زمان بیشتر مردم در مناطقی مثل اتوبان های مناطق پرجمعیت، ساختمان های اداری و ساختمان های پارکینگ که بیشتر فرو ریختند، حضور نداشتند.
10- ژاپن، 17 ژانویه 1995:
این زلزله ی بزرگ در kobe در ژاپن،6.9 درجه در مقیاس ریشتر اندازه گیری شد. این زلزله بیش از 5000 نفر را کشت و بیش از 100 میلیارد دلار خسارت مالی بر جای گذاشت که این رقم موجب تبدیل این زلزله به پرهزینه ترین زلزله در تاریخ شد. این میزان خسارت مالی بالا به علت فرو ریختن یا وارد شدن آسیب به بیش از 200 ساختمان در مناطق اعیان نشین بود. به طور اتفاقی، زلزله ی kobe (یا آن طور که در ژاپن شناخته می شود زلزله ای عظیم Hanshin) همزمان با اولین سالگرد زلزله ی نورث ریج اتفاق افتاد.
11- اندونزی، 26 دسامبر 2004:
این زلزله ی عظیم که در سواحل غربی جزیره ی سوماترا اتفاق افتاد ودر پی آن سونامی رخ داد، حداقل 230 هزار نفر (و شاید 290 هزار نفر) را در 12 کشور کشت که حدود 168000 نفر از آنها تنها در اندونزی کشته شدند. این زلزله9.1 درجه در مقیاس ریشتر ثبت شد و مدت ها در خاطره ها ماند که امواج کشنده ی آن موجب مرگ و میر در تمام کشورهای اطراف اقیانوس هند شد. دانشمندان می گویند این زمین لرزه آن قدر قوی بود که موجب تغییر چرخش زمین به دور محور خود به میزان نقریباً 1 اینچ شد.
12- پاکستان، 8 اکتبر سال 2008:
این زلزله که 7.6 درجه در مقیاس ریشتر ثبت شد و در سراسر پاکستان و شمال هند احساس شد، بیش از 80 هزار نفر را کشت و موجب جراحت تقریباً 70 هزار نفر شد و هزاران ساختمان را خراب کرد. رانش زمین، ریزش کوه و فرو ریختن ساختمان ها 4 میلیون نفر را بی خانمان کرد و دسترسی به برخی مناطق را برای چندین روز ناممکن کرد. در پایان مقاله لازم به ذکر است که زلزله هایی هم که در تاریخ ایران از جمله چند زلزله ی منطقه های طبس، زرند، بم، رودبار و منجیل رخ داده است از جمله مرگبارترین زلزله هایی بوده است که در تاریخ کشورمان رخ داده است و اطلاعات مربوط به آنها را می توانید در سایت های متعدد فارسی مطالعه کنید. کپی یا استفاده از مطالب این مقاله بدون ذکر نام مترجم، منبع اصلی و نقل از راسخون ممنوع است و شرعاً نیز مجاز نمی باشد.
از...
